• Afval en grondstoffen
• Buitengewone leefomgeving
• Sociaal domein

AFVAL EN GRONDSTOFFEN

Milieuwinst

Met ons afval- en grondstoffenbeheer sluiten we aan op gemeentelijke en landelijke doelstellingen. De landelijke doelstellingen staan ook bekend als VANG: het programma Van Afval Naar Grondstof. Ook het rijksbrede programma Circulaire Economie is in toenemende mate een leidraad voor onze activiteiten en die van onze gemeenten.

We streven ernaar dat we in 2025 maximaal 30 kg restafval binnen de gestelde financiële kaders realiseren. We richten ons daarvoor op (gescheiden) inzamelen, sorteren en op hoogwaardig hergebruik als product, onderdeel of materiaal. Het uiteindelijke doel is afval voorkomen, zoveel mogelijk gebruikte grondstoffen terugwinnen en ketens te sluiten, liefst regionaal. Ook de grondstofstromen die vrijkomen uit de buitenruimte worden zo hoogwaardig mogelijk verwerkt.

Hogere verwaarding van grondstoffen

In ons afval- en grondstoffenbeheer speelt CirkelWaarde een grote rol. CirkelWaarde is een samenwerkingsverband van ROVA, AVU en Circulus. CirkelWaarde werkt aan kennisontwikkeling, gezamenlijke inkoop, informatie en belangenbehartigen. Dit alles met het oog op betere verwaarding van ingezamelde grondstoffen. We werken daarvoor nauw samen met marktpartijen, ministeries en kennisinstellingen. CirkelWaarde bestaat uit het Expertisecentrum en het Handelshuis. De kennis van ontwikkelingen in grondstoffen en materialen wordt onder andere toegepast bij het verkennen van markten en opstellen van aanbestedingsdocumenten.

Zo onderzoekt de alliantie hoogwaardige(r) verwerkingsmogelijkheden voor de stromen textiel, papier, plastics, elektronica, biogeen (GF) en luiers. Voor 2021 zijn daar hout en matrassen aan toegevoegd. Naast hoogwaardige recycling speelt ook de ambitie om producten (of onderdelen daarvan) langer te kunnen gebruiken. In een ‘e-novation hub’ in Apeldoorn wordt dat sinds 2020 voor elektronica onderzocht. Ook het sluiten van gezamenlijke verwerkingscontracten voor alle stromen gebeurt onder de vlag van CirkelWaarde.

In 2021 zijn de volgende resultaten bereikt.

• We verkenden de markt en sloten een nieuw contract af voor oud papier en karton tegen betere condities en met extra opbrengsten.
• We voerden nieuwe verwerkingscontracten in voor glas na een gezamenlijke aanbesteding door AVU, ROVA en Circulus.
• We hadden een leidende rol in de marktverkenning voor textielverwerking in het project Uptex, waarin onderzoek en experimenten plaatsvinden naar de mogelijkheden voor hergebruik van niet-herdraagbaar textiel.
• We contracteerden nieuwe afnemers voor B-hout (hout dat geverfd, gelakt en/of verlijmd is), waarbij het recyclingpercentage is gestegen en ook een kostenreductie is gerealiseerd.
• We sloten een verwerkingscontract af met ARN voor de recycling van luiers, een proef die wordt gemonitord en begeleid. Zie ook onder mijlpalen.
• We begeleidden een onderzoek door studenten van het ROC en Saxion naar betere repareerbaarheid van wasmachines en de ontwikkeling van een methodiek voor de beoordeling van E-goed in het project E-Hub te Apeldoorn.
• We begeleidden de invoering en uitwerking van de regeling Uitbreiding Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) voor matrasverwerking, die per 1 januari 2022 in werking is getreden.
• We begeleidden een marktverkenning naar gerecyclede kunststoffen in straatmeubilair, met als resultaat de gids Producten uit recyclaat voor de publieke ruimte.
• We monitorden het prestatiecontract voor de verwerking van gft. De gemiddelde vervuiling van 1,8% leverde een forse korting op ten opzichte van het voorschottarief. Inmiddels is dit type prestatiecontract voor gft landelijke norm geworden.

Afvalscheiding neemt toe

De ontwikkeling van afval naar grondstoffen ging in 2021 door, ondanks de impact van het coronavirus op het afvalgedrag van bewoners, waarbij met name meer papier en karton en PMD werd opgehaald vanwege het vele thuiswerken. Het afvalscheidingspercentage nam met 2% toe tot 78% in 2021. Het landelijk gemiddelde bedraagt 61%, daar zitten we dus ruim boven, hoewel er wel verschillen zijn tussen onze gemeenten. Het landelijk beoogde afvalscheidingspercentage was voor 2020 75%.

Vier van de negen gemeenten produceerden in 2021 minder dan 100 kilo restafval per inwoner, waarmee zij de landelijke VANG-doelstelling (100 kg restafval per inwoner in 2020) hebben gehaald. De gemeenten Epe en Voorst naderden de 100 kilo grens op een haar na. Gemiddeld nam in de hele regio het restafval exclusief grofvuil per inwoner af van 102 kilo in 2020 naar 93 kg in 2021.

Kwaliteit grondstoffen onder druk

De kwaliteit van grondstoffen – met name van GFT, PMD en textiel staat onder druk. Voor GFT geldt een maximale vervuilingsgraad van 5%. Via steekproeven en sorteeranalyses wordt de kwaliteit gecontroleerd. We constateren dat de vervuilingsgraad binnen de gestelde grens van 5% is gebleven; de kwaliteit van individuele vrachten ligt echter incidenteel boven de grenswaarde.

Bij zes gemeenten in ons werkgebied is door onderzoeksinstituut Eureco in 2021 onderzocht hoe groot de vervuiling in PMD en GFT is. Deze cijfers zijn opgenomen in de verslagen van de gemeenten. 

Communicatie en educatie 

Communicatie met inwoners blijft van groot belang om tot betere scheidingsresultaten te komen. Naast intensieve structurele communicatie en educatie via het onderwijsprogramma CleanWise is er aandacht voor speciale projecten en programma’s. Zo startte eind 2021 het project Cruise2Reduce waaraan 80 basisscholen in het werkgebied in 2022 kunnen deelnemen. De gemeenten Apeldoorn en Voorst deden mee aan de landelijke Week Samen tegen Voedselverspilling. Daarin werden zij  actief ondersteund door Circulus. Binnen Circulus is verder gewerkt aan een plan voor kwaliteitsverbetering van PMD. In dit plan is een grote rol weggelegd voor communicatie en gedragsbeïnvloeding. Dit plan wordt vanaf januari 2022 uitgevoerd. Gestart wordt in Apeldoorn.